พระองค์รอเวลาผ่านไปครู่หนึ่งจึงเปิดพระทวารเสด็จเข้าไป กลิ่นดอกมะลิ
กระทบพระฆานะก่อนดอกไม้ทั้งหมด. พระองค์เสด็จบ่ายพระพักตร์ทรงไปยัง
มหาเจดีย์ ทรงหมอบลง ณ พื้นแผ่นดินใหญ่นั้นเอง ถวายบังคมพระเจดีย์
ด้วยทรงพระดำริว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ดอกมะลิเป็นดอกไม้ที่
เลิศกว่าดอกไม้ทั้งหลาย เป็นอันพระองค์ตรัสถูกต้องแล้ว ดังนี้.
บทว่า กุฎฺฐราชาโน ได้แก่ พระราชาผู้น้อย. บาลีว่า กุฏราชาโน
ดังนี้ก็มี. บทว่า ตนฺตาวุตานํ ตัดบทเป็น ตนฺเต อาวุตานํ ความว่า
ยกด้ายขึ้น คือทอ. บทนี้เป็นฉัฏฐีวิภัตติลงในอรรถแห่งปฐมาวิภัตติ. บทว่า
ยานิกานิจิ ตนฺตาวุตานิ นี้มีเนื้อความในตอนต้น. อีกอย่างหนึ่ง พึงเห็น
เนื้อความในบทนี้แม้โดยนัยแห่งปาฐะที่เหลืออย่างนี้ว่า ตนฺตาวุตานํ อาวุ-
ตานิ กานิจิ วตฺถานิ ดังนี้ แปลว่า ผ้าชนิดใดชนิดหนึ่งที่ทอด้วยด้าย.
บทที่เหลือในที่ทั้งปวงง่ายทั้งนั้น.
จบอัปปมาทวรรควรรณนาที่ 10

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ

1. ปฐมตถาคตสูตร 2. ทุติยตถาคตสูตร 3. ตติยตถาคตสูตร
4. จตุตถตถาคตสูตร 5. ปทสูตร 6. กูฏสูตร 7. มูลคันธสูตร
8. สารคันธสูตร 9. ปุปผคันธสูตร 10. กุฏฐราชาสูตร 11. จันทิมสูตร
12. สุริยสูตร 13. วัตถสูตร พร้อมทั้งอรรถกถา

พลกรณียวรรคที่ 11

1. ปฐมพลกรณียสูตร

อาศัยศีล เจริญอริยมรรคน้อมไปในการสละ

[264] สาวัตถีนิทาน ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย การงานที่จะพึงทำด้วย
กําลังอย่างใดอย่างหนึ่ง อันบุคคลทำอยู่ ทั้งหมดนั้น อันบุคคลอาศัยแผ่นดิน
ดำรงอยู่บนแผ่นดิน จึงทำได้ การงานที่จะพึงทำด้วยกำลังเหล่านี้ อันบุคคล
ย่อมกระทำได้ด้วยอาการอย่างนี้ แม้ฉันใด ภิกษุอาศัยศีล ตั้งอยู่ในศีลแล้ว
จึงเจริญอริยมรรคประกอบด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบ
ด้วยองค์ ฉันนั้นเหมือนกัน.
[265] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุอาศัยศีล ตั้งอยู่ในศีลแล้ว จึง
เจริญอริยมรรคอันประกอบกวยองค์ 8 กระทำให้มากซี่งอริยมรรคอันประกอบ
ด้วยองค์ 8 อย่างไรเล่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญ
สัมมาทิฏฐิ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ฯลฯ
ย่อมเจริญสัมมาสมาธิ อินอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปใน
การสละ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุอาศัยศีล ตั้งอยู่ในศีลแล้ว จึงเจริญ
อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซี่งอริยมรรคอันประกอบด้วย
องค์ 8 อย่างนี้แล.
จบ ปฐมพลกรณียสูตรที่ 1